David Geens – De kunst van het mogelijke

Electrabel en De Standaard gaven ieder een andere invalshoek deze week naar aanleiding van deze vraag.

Met cijfers kan je heel veel bewijzen en uitleggen. Het is dan ook erg als je soms maar het naspeuren hebt naar het hoe en waarom.

Op dinsdag 11 december verscheen in De Standaard een artikel én een advertentie van Electrabel over de Belgische stroomprijzen. Beide gebruikten ze het pas gepubliceerde negende Europees Energierapport van de adviesgroep Cap Gemini.

En beiden trekken ze andere conclusies.

Electrabel: België is 5.2% goedkoper dan de buurlanden

De Standaard: België is duurder dan Europees gemiddelde

Even uitzoeken wie gelijk heeft.

Electrabel blokletterde:

De Belgische gezinnen betalen hun elektriciteit gemiddeld 5,2% minder dan in de buurlanden.

In een paginagrote advertentie gaven ze meer uitleg:

De Electrabel-prijzen voor de Belgische gezinnen liggen lager dan in de meeste buurlanden.

Is energie duur in België ? Het antwoord op deze vraag is momenteel “eerder ja”, althans voor olie en ook aardgas waarvan de waarde op internationale markten wordt bepaald.

Voor elektriciteit is het antwoord genuanceerder. Belgische gezinnen die klant zijn bij Electrabel, werden gedurende de laatste jaren niet geconfronteerd met gevoelige stijgingen van de elektriciteitsprijzen. 3 factoren vormen hiervoor een verklaring: inspanningen voor de verbetering van onze concurrentiekracht, strategische keuzes die we maakten en sommige productie-installaties die nu stilaan afgeschreven zijn. De officiële Europese Eurostat-statistieken bevestigen deze tendens. Elektriciteit kost in België minder dan in Nederland, Duitsland en Luxemburg en tijdens de voorbije 5 jaar waren de prijsstijgingen in België kleiner dan in de rest van Europa.

Wij stellen alles in het werk om onze klanten competitieve prijzen aan te bieden. Wij beseffen maar al te goed dat energie voor hen een grote uitgavenpost vormt. Dankzij deze inspanningen, liggen de Electrabel-prijzen voor de Belgische gezinnen vandaag gemiddeld 8,4% lager dan in de buurlanden.

Electrabel en Suez kiezen voor een strategie die tegelijk gericht is op zekerheid van bevoorrading, een beheerst prijsniveau en zorg voor het milieu. Dat is wat onze klanten van ons verwachten.

Daarbij stond deze infografiek:

In de financieel-economische bijlage van De Standaard van dezelfde dag stond ook een artikel naar aanleiding van de publicatie van het nieuwe rapport.

In dit artikel staat letterlijk te lezen:

De Belgische gezinnen betalen gemiddeld meer dan het Europese gemiddelde.

Grafisch stelde De Standaard dit als volgt voor:

Let even op de nuances, zowel in woorden als in beeld.

Electrabel vergelijkt de Belgische prijs met de buurlanden en komt uit dat België 5.2% goedkoper is.

De Standaard laat zien dat we duurder zijn dan het Europees gemiddelde.

Los van het feit dat Electrabel de prijs neemt van wat een gemiddeld gezin met een richtverbruik van 3500 kWu betaalt (wat mij een beetje laag lijkt, naar mijn eigen gezin kijkend) en De Standaard de prijzen zonder taksen gebruikt, kan je alvast vaststellen dat geen van beide liegt, maar de cijfers anders voorstelt.

Opmerkelijk is wel dat Luxemburg zonder taksen duurder is in het lijstje buurlanden. Luxemburg is duidelijk dus ook fiscaal voordelig voor energie.

Ik ben dus even in het rapport gaan kijken en heb zelf enige cijfers (telkens in eurocent) op een rijtje gezet.

Eerst de cijfers zonder taksen, zoals gebruikt door De Standaard:

Hier zie je dat België inderdaad 5.7% goedkoper is dan onze buurlanden, maar wel nog 4.8% boven het Europees gemiddelde zit.

Op energie worden er door de meeste staten vlotjes taksen geheven en dan verandert het beeld toch lichtjes:

Hier kom je inderdaad op 5.2% goedkoper uit dan de buurlanden, zoals Electrabel beweert, maar nog steeds 3.5% duurder dan het Europees gemiddelde.

Je kan dus ook concluderen dat we gemiddeld iets meer taksen heffen op energie dan onze buurlanden, maar minder dan op Europees vlak.

Bovenstaande tabellen zijn echter gebaseerd op absolute cijfers waarbij eventuele lokale munten werden omgerekend naar euro aan de koers van 1 januari 2007.

In de cijfers van Eurostat valt het echter meteen op dat bijvoorbeeld de Scandinavische landen in deze absolute cijfers de duurste zijn.

Eurostat heeft echter ook een koopkracht correctie uitgevoerd en werkt met een alternatieve munt: de PPS (Purchasing Power Standard).

De PPS is een kunstmatige munteenheid die als referentiemunt kan gebruikt worden om de koopkrachtverschillen tussen de diverse landen te elimeneren. Met 1 PPS koop je dus in elk land dezelfde hoeveelheid van iets.

In PPS uitgedrukt zie je plots heel andere cijfers:

Hier moeten we vaststellen dat België maar 1.1% goedkoper is dan het gemiddelde van onze buurlanden, maar we kunnen tegelijk vaststellen dat elektriciteit in deze berekening in België 3.4% goedkoper is dan het Europees gemiddelde.

Dus al bij al genomen kunnen we zeggen dat we op een vrijwel gelijk niveau zitten, zowel met onze buurlanden als met Europa.

Ter vergelijking, de uitersten in de tabellen (in PPS): Slovakije is de duurste met 24.31¤c en Griekenland is met 8.13¤c de goedkoopste.

Knesselare was vanmorgen net even een zwart gat. Geen elektriciteit en voor zover ik al kon nagaan was minstens gans het centrum getroffen. Het zou gaan om een middenspanningscabine. Gelukkig heeft het maar een uurtje geduurd.

Het is wel een uurtje dat het leven plots stil staat en dat je tijd vrij hebt om eens wel rustig te ontbijten, weliswaar zonder het gebruikelijke kopje expresso…

En als je dan buiten gaat, zie je buren plots met mekaar staan keuevelen (“is bij jou ook alles weg?” met als clichematige openingszin) en hoor je een immense stilte (hier voornamelijk opvallend omdat de nieuwe verkaveling één grote bouwwerf is waar nu plots geen luide muziek, slijpschijven of cementmolens meer te horen waren)…

En als je dan even nadenkt: leuk voor een uurtje, maar langer moet het niet duren…

En nu maar hopen dat het eenmalig was en geen begin van een reeks pannes door een minderwaardig onderhouden elektriciteitsnetwerk zoals in gent of Zomergem (lang leve de liberalisering, zeg ik dan cynisch).

Als iemand meer weet, zet gerust in de commentaren… Of laat weten of jouw straat ook plat lag, zodat we kunnen zien hoe ver het ging.

Het belooft een warme zomer te worden. Daarmee begeef ik mij niet op het vlak van david Dehenauw en co, maar ik kijk naar alles wat er momenteel beweegt op het vlak van onze energiemarkt. Daar zijn momenteel heel veel zaken gaande die ik met (bange) argusogen volg.

Het betreft allemaal zaken die hier en daar wel het nieuws zien, maar soms vaak als petit faits divers weggestoken. Sorry als het daarom soms van de hak op de tak gaat, maar ik vind het nodig om het eens bij mekaar te vermelden.

Belangrijke achtergrondinformatie is alles wat met de Pax Electrica II te maken heeft. VRT heeft in een Panorama reportage “Pax Electrabel” eens al een kritisch licht laten schijnen over de uiterst geheime overeenkomst tussen de regering en Electrabel.

Waarom werden de centrales zo snel afgeschreven?

De Belgische kerncentrales zijn al lang afgeschreven. Electrabel heeft er voor gekozen om de centrales op 20 jaar af te schrijven. Dat feit wordt door alle groenrode excellenties de laatste weken dik in de verf gezet en zo ook in deze reportage. Ik vind het wel spijtig dat men vaag blijft over de motivering van deze beslissing.

Was Electrabel van mening dat kernenergie of deze centrales sowieso maar 20 jaar zouden meegaan? Om wele reden dan? Veiligheid? Nieuwe technologie waarvan men toen dacht (of wist) dat ze over 20 jaar voldoende als alternatief beschikbaar zou zijn?

Electrabel moet in ieder geval valabele redenen hebben voorgelegd aan de overheid, want anders kan ik niet begrijpen dat de fiscus in die donkere economische periode waarin onze kerncentrales gebouwd zijn, akkoord is gegaan met zulke “snelle” afschrijving. Want, voor alle duidelijkheid, een langere afschrijving zou geleid hebben tot minder kosten dus meer winsten en bijgevolg meer belastingen. En misschien ook gewoon een lagere prijs…

Of had Electrabel toen al een geheime agenda die er op gericht was om zoveel mogelijk winst te maken? De consument betaalde zich immers blauw aan energieprijzen, lees: voornamelijk aardolieproducten die toen onze westerse economie in een diep dal had geduwd. De elektriciteitsprijs moest misschien niet corresponderen met werkelijke kosten, maar was een “marktprijs” die toch iedereen zou slikken wegens enerzijds de gewenning aan hoge energieprijzen en anderzijds gewoon geen concurrentie.

De voornaamste vraag in die discussie is dan ook of de Belgische overheid een rad voor ogen werd gedraaid of niet…?

Liberalisering zonder prijsdaling

Het gevolg was hoe dan ook dat de consument een dure prijs betaalde, veel duurder dan in andere Europese landen die nog veel meer de kernenergiekaart hadden getrokken (zoals bv Frankrijk). Feit is dat Belgie in de jaren tachtig én negentig bij de duurste energieleerlingen van de Europese klas zat.

Wie dan zou verwachten dat de zogezegde liberalisering tot een prijsdaling zou geleid hebben, was goedgelovig. Als je de inflatie over die lange periode wegcijfert, dan nog stel je vast dat anno 2007 de elektricteitsprijs bij Electrabel 19% hoger ligt dan in de reeds genoemde dure periodes.

Hoe dat zoiets kan, wordt wel onomwonden vertelt in de Panoramareportage: er is in wezen geen concurrentie gekomen door de liberalisering. 90% van de productie in België is nog steeds in handen van Eelctrabel. De resterende productie is dan nog grotendeels in handen van enige concurrent SPE (die zwaar verlieslatend is, notabene) en je moet al in procentpunten gaan spreken als je de capaciteiten van een paar ecospelers zoals Ecopower in rekening brengt.

Verdere liberalising op de helling

Electrabel (en moederbedrijf Suez) willen uiteraard deze positie zomaar niet opgeven. De nogal groene ex-kabinetards die nogal eenzijdig in de Panoramareportage aan het woord komen ten spijt, het belangrijkste nieuws zit in de Pax Electrica die inderdaad gewoon best herdoopt kan worden tot pax Electrabel, want ze zijn de enige betrokken speler in dit geheime akkoord tussen de paarse regering en de “elektriciteitssector”.

Waar komt het op neer? Op de internationale energiemarkt heeft men net zoals in alle economische sectoren door dat concurrentie leidt tot meer kosten en minder winst. Minder concurrentie is dus dubbele winst: minder bedrijfskosten en betere prijzen, altahsn beter voor de betrokken bedrijven. En daarom dat elkaar gedoodverfde concurrenten maar al te graag fusies aangaan.

Aangezien Frankrijk en chauvisme twee pleonastische begrippen zijn, is het maar normaal dat zeker onder de president Chirac alle zeilen werden bijgezet om te voorkomen dat Suez in Italiaanse (Berlusconiaanse) handen zou vallen. De gifpil die hiervoor werd uitgevonden is een fuesie tussen staatsbedrijf Gaz de France (GdF) en Suez.

Een mastodant in barensnood want GdF is een staatsbedrijf en Suez niet. De Franse overheid is chauvinistisch genoeg om Suez Frans te houden, maar om daarom de controle over (en handen in de kas van) GdF te moeten opgeven door een verregaande privatisering zou iets te ver gaan. Een brug te ver lijkt het wel voor de nieuwe Franse president Sarkozy.

En dit heeft gevolgen voor België…

In de Pax Electrica is er immers overeengekomen dat Electrabel in ruil voor fiscale zekerheid een aantal tegenprestaties moet vervullen. Waaronder een eenmalige gift van 100 miljoen euro (da’s dus geld die de paarse regering wel degelijk in de wacht heeft gesleept in tegenstelling tot de stookolievoorschotten van Freya Vandenbossche). En een belofte de prijzen gedurende een aantal jaren te bevriezen.

Een belofte die echt moeilijk te verteren moet geweest zijn voor Electrabel was dat door de nakende fusie van moederbedrijf Suez en GdF de concurrentie in België helemaal een lachertje zou worden (aangezien door de fusie de controle over SPE in dezelfde mastodont zou terecht komen), Electrabel verplicht 2 maal 15 procent van haar productiecapaciteit af te staan. OK, ze zullen deze wel niet gratis moeten weggeven en wees er maar zeker van dat Electrabel niet hun meest rendabele 30 procent uit handen zouden geven.

Nu echter de fusie tussen Gaz de France en Suez weer in vraag wordt gesteld door de nieuwe Franse regering, staan ook al deze afspraken op de helling. Premier Verhofstadt verklaarde begin juni nog formeel in De Tijd dat als de fusie niet doorgaat “alle eerdere gemaakte afspraken dan komen te vervallen”…

Dit scenario lijkt zeer reëel te worden. De nieuwe Franse premier François Fillon heeft vorige week in Le Parisien nog duidelijk gemaakt dat de fusie met Suez niet de enige mogelijkheid is voor Gaz de France: “GDF is een grote onderneming die nood heeft aan een partner om met de groten te kunnen meespelen. Het fusieproject met Suez is valabel, maar er zijn nog andere opties.” Fillon denkt daarbij onder meer aan een samengaan met het Algerijnse staatsgasbedrijf Sonatrach of met het Franse staatsenergiebedrijf Electricité de France (EDF).

En dus lijkt het er op dat als er een nieuwe energiegrootmacht gemaakt zal worden, Electrabel terug de handen vrijheeft om zich niks aan te trekken van de gemaakte afspraken. Dat belooft…

Wie liegt er?

Wel straf is het feit dat het een geheim document bestaat. Je mag zelfs als parlementslid geen notities en zo nemen.

Verhofstadt hangt nadien wel de held uit door het document door te faxen maar wie zegt dat dat geen opgekuiste versie was?

Nog veel straffer is dat Johan Van de Lanotte beweert dat de brief een persoonlijk initiatief van de premier was en deze laatste zegt dat de brief door de regering wordt gedragen.

Hoedanook de gevolgen zijn er inmiddels wel. De aardgasprijs gaat 20% omhoog. Zonder pardon, een week na de verkiezingen. Goed getimed en de consument wordt weer dik in de maling genomen.

Bijgevolg wordt de nog niet bestaande nieuwe regering reeds snel op de korrel genomen. Wat gaan ze doen? De kans is vrij reëel dat een oranje-blauwe regering de kerncentrales zal openhouden. Maar hoe gaat ze de “winst” gebruiken om versneld groene energiebronnen aan te boren? Een “motteballentaks”?

Jean-Pierre Hansen zegt het heel terloops maar wel heel duidelijk: “Hebt u al een taks meegemaakt die de prijs voor de consumenten goedkoper maakt?”.

Marktprijs stijgt bij Electrabel, maar daalt volgens VREG

De prijsterugval van aardgas gedurende de eerste vier maanden van dit jaar was zelfs spectaculair, zo blijkt uit een eerste berekening van de Vreg, de Vlaamse regulator voor de elektriciteits- en gasmarkt. In januari werden nog recordprijzen genoteerd. De Vreg wijst erop dat het om voorlopige berekeningen gaat, die evenwel voldoende betrouwbaar zijn om er conclusies uit te trekken.

De gemiddelde prijs voor een jaarcontract voor een gezin dat zich met gas verwarmt, is sinds januari met 16 procent teruggevallen, van bijna 1.200 euro naar 1.000 euro. Daarmee komt de gasprijs opnieuw in de buurt van het peil van juli 2003, toen de Vlaamse energiemarkt volledig vrijgemaakt werd.

bron: Nieuwsblad 15 mei 2007 door Pascal Sertyn

Het straffe is dat Electrabel net beweert dat de laatste drie jaar de marktprijs met 46% is gestegen en dat hun prijs maar 21% is gestegen bron: Het Laatste Nieuws van 16 juni 2007 door Frank Dereymaeker). Wel straf (opnieuw) dus dat officieel onderzoek aantoont dat de prijzen terug op het niveau van 2003 staan. Zelfde niveau, volgens mij wil dat dus zeggen dat er een stijging van 0 komma 0 procent is.

Volgens mij is daarmee gewoon aangetoond dat het inderdaad de simpele waarheid is dat Electrabel op jacht gaat naar nog meer winst. 2,14 miljard euro is dus nog niet genoeg…

Sinds 1 juli 2003 is de Vlaamse elektriciteitsmarkt “vrij” en geliberaliseerd. Nu ja, vrij, what’s in a name? De Vlaming kan zijn producent vrij kiezen, maar is dit echt zo vrij dat de concurrentie de prijs drukt?

Want die prijs die bestaat uit vele onderdelen: productie, transport (de hoogspanningslijnen), distributie (in uw straat viua de intercommunale), Vlaamse en federale taksen.

Een verdere analyse leert ons dat van beloofde concurrentie eigenlijk weinig sprake is en dat de beloofde prijsdalingen in werkelijkheid niet bestaan, integendeel zelfs…

Geen vrije productiemarkt

De invoer en productie van elektriciteit is in België nog altijd in handen van slechts twee spelers: Electrabel (Suez) en SPE. De komende franse alliantie tussen Gaz de France en Suez maakt het alleen nog minder vrij, want Gaz de France is samen met het Engelse Centrica voor 51% eigenaar van in SPE.

Hoewel in Vlaanderen momenteel reeds zeventien spelers erkens zijn als leverancier van elektriciteit, is het duidelijk dat zolang deze allemaal bij dezelfde twee producenten moeten aankloppen, de onderlinge verschillen maar zeer matig zullen zijn. Om dus van een echt vrije energiemarkt te spreken, zijn er alleszins meer producenten nodig, die mekaar werkelijk zullen beconcurreren.

Dus het prijsonderdeel productie is niet echt onderhevig aan concurrentie en daarom ook dat er geen prijsdalingen te noteren zijn. Integendeel, want de kostprijs van de productie is de afgelopen maanden alleen maar gestegen. Maar dat is natuurlijk niet aangenaam voor de (socialistische) politici die het tegendeel beweren, dus proberen ze de andere onderdelen te beïnvloeden om de consument de indruk te kunnen geven dat de elektriciteitsprijs niet stijgt.

Makkelijkheidshalve zouden de federale minister van consumentenzaken of van energie zich kunnen inspannen om de federale taksen te laten zakken, aangezien dit eigenlijk een geregionaliseerde materie betreft, maar we weten inmiddels dat de paarse regering alle truukjes nodig heeft om hun begroting in evenwicht te krijgen.

Dus hebben ze hun pijlen anders gericht om enerzijds de taksen even hoog te houden maar anderzijds de prijs voor de consument ogenschijnlijk te drukken.

Distributienetbeheerders onder vuur

Men heeft de afgelopen maanden vooral ingegrepen op het stuk van de distributienetbeheerders (DNB’s), de intercommunales zeg maar. De DNB’s beschikken over een wettelijk erkend monopolie. Niemand anders mag immers stroomkabels en aardgasleidingen in uw straat leggen.

Daarom worden de DNB’s op twee niveau’s gecontroleerd. De VREG (de Vlaamse regulator) kijkt toe op de onafhankelijkheid van de DNB’s. De CREG is de federale regulator en die kijkt vooral toe op hoe de DNB’s de kosten die ze maken doorrekenen aan de klant, want de CREG keurt de distributienettarieven goed.

En daar past de federale overheid eigenlijk een geniepig truukje toe: ze verplichten de DNB’s om hun tarieven lager te houden, waardoor ogenschijnlijk de prijs die de consument betaalt lichtjes gedaald is of stabiel blijft. Maar in werkelijkheid zal de consument toch meer betalen, maar dan via zijn gemeentebelastingen.

Minder inkomsten voor de gemeenten

Omwille van het wettelijk erkend monopolie en de reeds genoemde waakhond VREG die de onafhankelijkheid oplegt, zijn de gemeenten zelf de grootste aandeelhouders in de DNB’s. Als deze dus minder winst maken, betekent dit ook minder geld voor de gemeentekas en moeten de gemeentes ander inkomsten (lees: belastingen) aansnijden.

Voor de Vlaamse gemeenten samen spreken we hier over 350 miljoen euro minder inkomsten. Ofwel moeten de gemeenten dan gaan besparen ofwel moeten ze dit compenseren met andere inkomsten.

Voor de zogezegde liberalisering was er ook een volledig monopolie, nog veel meer dan nu. Toch was de elektriciteitsprijs toen lager en hadden de gemeenten meer inkomsten.

Tegelijk hebben de gemeenten ook meer kosten. Vroeger hadden de gemeenten als aandeelhouder recht op een gunsttarief voor het eigen gebruik. Voor de openbare verlichting was het zelfs gewoon zo dat ze deze aan productieprijs inkochten.

Nu moeten gemeenten echter ook de vrije markt op en we zien dat de prijs voor de openbare verlichting daardoor alleen al met 50 tot 100% gestegen is.

Kunstmatig drukken van de distributiekosten

Sinds december 2006 dreigt er nog maar eens gesnoeid te worden in de opbrengsten van de DNB’s. Enkel en alleen met als doel de prijs kunstmatig laag te houden, maar wel met als gevolg dat opnieuw de gemeenten het kind vn de energierekening zullen worden.

De CREG keurt jaarlijks de kosten van de DNB’s goed die ze mogen doorrekenen in hun distributietarieven. Eind 2006 heeft de CREG echter een deel van de voorziene kosten sterk gereduceerd of zelfs geschrapt.

De DNB’s moeten immers kosten maken die door de Vlaamse overheid worden opgelegd, zoals de gratis 100kwh die iedereen krijgt, of het plaatsen van budgetmeters bij wanbetalers, onderhoud van de openbare verlichting, … De federale CREG laat hen echter niet toe deze kosten integraal door te rekenen.

Een andere beperking is het feit dat de DNB’s opdraaien voor het verlies op hun netten (werkelijk verlies, wanbetalers, eigen verbruik, …). Ook de DNB’s moeten deze elektriciteit aankopen op de vrije markt en betalen dus tot 50% meer, maar de CREG heeft deze stijging beperkt tot slechts 7%!

Een derde beperking is het feit dat de CREG slechts afschrijvingen over 50 jaar aanvaardt. Een distributienetbeheerder mag dus maar 2% van zijn investeringen als kost aftrekken per jaar.

De Vlaamse overheid ziet echter toe op de intercommunales en keurt hun jaarrekeningen enkel goed als zij afschrijvingen hanteren van 33 jaar (dus 3%).

Dus rekenen de DNB’s inderdaad 3% kosten in hun jaarrekening, maar het procentje verschil mogen ze niet als kosten doorrekenen in hun tarieven en gaat dus wederom gedwongen van de winsten af.

Verdere regionalisering is noodzakelijk

De distributienetbeheerders zitten dus klem. Ze krijgen hun opdrachten van Vlaanderen, maar de federale overheid verhindert hen de reële kosten door te rekenen.

De federale overheid beseft hier heel goed mee dat ze zo de elektriciteitsprijs kunstmatig laag houden, en de rekening onrechtstreeks toch doorgeschoven wordt. Eerst naar de gemeenten en uiteindelijk via meer belastingen. Enkel op die manier kan de paarse regering volhouden dat zij geen nieuwe belastingen heffen en een begroting in evenwicht hebben: ze verplichten andere overheden hun rekening te betalen.

Deze situatie kan enkel opgelost worden als de totale bevoegdheid verder geregionaliseerd wordt zodat opdrachtgever en controleur in één hand verenigd zijn.

Meer stroompannes op komst?

Hoewel intercommunales nu beweren dat er niet meer stroompannes gebeuren dan vroeger, toch hebben veel mensen alvast het gevoel dat dit al wel zo is.

Het gevaar bestaat echter dat de stroompannes reëel zullen toenemen. Door de recente beslissing van de federale CREG zullen de DNB’s misschien gedwongen zijn om te snoeien in de kosten en investeringen zodat deze overeenkomen met de kosten die mogen doorgerekend worden.

In sommige DNB’s is deze besparingstechniek al effectief gaande. We kunnen dus terecht vrezen dat er meer stroompannes zullen voorkomen als de elektriciteitsnetten minder goed onderhouden worden en er geen nieuwe investeringen gebeuren. Laat ons hopen dat er alleszins niet bespaard zal worden op de veiligheid.

Liberalisering is mislukt

De liberalisering is dus mislukt, maar dat mag blijkbaar niemand luidop zeggen. Als we alle effecten optellen betalen we beduidend meer voor onze stroom dan jaren geleden. Van een dalende prijs is geen sprake omdat er geen concurrentie is. En nu moeten we ook al gaan inleveren op de dienstverlening zelf…

Het zal geen jaren duren voor we toestanden meemaken zoals in Californië. Wat mij betreft is dit een liberalisering die mag teruggedraaid worden.

(bronnen: Wikipedia, nieuwsgaring, VVSG)

Dit is een vervolg op mijn blog “goedkopere elektriciteit tijdens het weekend”.

De afgelopen weken heb ik al weer een paar mails gehad omtrent dit thema met allemaal dezelfde boodschap: in februari is Metris de tellerstanden komen opnemen en de afgelopen weken vielen dan ook de afrekeningen in de brievenbussen van de diverse geliberaliseerde stroomproducenten.

Minder verbruikt dankzij de warme winter? Ik heb maar weinig mensen hoera horen roepen na ontvangst van hun afrekeningsfactuur.

Het is eigenlijk vrij simpel. Als je wat met de wirwar aan tarieven aan de slag gaat, met alle bijhorende distributienettarieven en zo bij mekaar, dan kom je tot de vaststelling dat enkel indien je er in slaagt 1/3de van je verbruik in nacht/weekendtarief te realiseren, dat je profijt hebt bij een tweevoudige teller.

Je kan deze test dus snel zelf doen. Schrijf gewoon vandaag de stand van beide tellers op en over een maand of zo doe je dat opnieuw.

Bereken vervolgens het verschil tussen die twee momentopnames. Je nachtverbruik moet dus minimaal de helft van je dagverbruik zijn.

En als dat niet zo is, kan je heel sterk overwegen om Imewo te vragen je tweevoudige meter terug te vervangen door een enkelvoudige meter.

Dan is het gedaan met het nachtelijk wasmachinelawaai en het nog duurder verbruik indien je vaststelt dat je de was hebt vergeten op te zetten vlak voor het slapengaan en je dus ’s anderendaags duur dagverbruik moet nemen. Nergens meer naar kijken en minder betalen…

Da’s de enige conclusie die deze liberalisering met zich heeft meegebracht: de Electrabels en co zullen er niet armer op worden, alle Stevaertstruukjes en beloften ten spijt…

Het eerste weekend met “goedkopere” elektriciteit zit er op…

Ik zet “goedkoper” tussen aanhalingstekens omdat ik me echt afvraag of het echt goedkoper is.

Al snel na de beslissing van 18 november 2006 van de Vlaamse regering, werd het duidelijk dat de producenten op geen enkele manier verlies wilden leiden. Het verlies dat ze op hen zagen afkomen, hebben ze snel en eenvoudig afgewimpeld op hen die hier weerloos in staan: de consumenten.

De beweegredenen van de Vlaamse regering werden sociaal en ecologisch genoemd. Sociaal omdat er nu niet meer ’s nachts moet gewassen worden zodat de nachtrust van alle appartementsbewoners er zal van beteren. Ecologisch omdat er meer verbruik zou verschuiven naar de daluren zodat er minder piekstroom moet geproduceerd worden.

Kerncentrales zijn nu eenmaal geen dingen die van uur tot uur harder of stiller kunnen gezet worden, dus de pieken in ons stroomnet worden in de eerste plaats opgevangen door de minst milieuvriendelijke stroomcentrales uit ons productienet.

Men rekent dus duidelijk op een verschuiving: enerzijds van hetgeen wat nu al ’s nachts wordt verbruikt (=meer comfort), anderzijds van dagverbruik naar het weekend (=ecologisch).

Maar als ik kijk welke verhogingen men doorgevoerd heeft, met name vooral het dagtarief duurder maken, klopt het verhaal wel dat wie nu schuift in zijn gebruik een goede zaak doet, maar er zijn dus ook mensen die een slechte zaak doen.

Immers als de producenten evenveel inkomsten zullen overhouden – en dat zullen ze, ze zullen heus geen miljardje extra winst laten liggen – en als er dus mensen zijn die minder gaan betalen, dan zullen er ook zijn die meer betalen.

Volgens mij zullen dat de mensen zijn die nu reeds een dubbele meter hadden en bewust met de nodige timers de wasmachines en vaatwassers pa na tien uur ’s avonds hun ding lieten doen… Nacht of weekend, het maakt niet uit en je kan toch onmogelijk ook je eten ’s nachts klaarmaken, of in ’t weekend voor de ganse week die volgt?

Neen, ik denk dat de producenten uiteindelijk nog zullen verdienen aan deze maatregel.

Het is een beetje zoals met BASF in Antwerpen. BASF is de grootste afnemer van elektriciteit in het havengebied. Aangezien ze dicht bij de grens zitten daar, hebben zij een buitenlandse firma gevonden die het zelfs rendabel voond om zelf een nieuwe kabel te leggen van over de grens tot bij BASF en toch nog goedkoper te leveren. Redenering van het havenbedrijf (de intercommunale daar): aha, aangezien wij nu minder kunnen leveren, moeten wij onze kosten over een kleinere omzet spreiden en zal de prijs dus stijgen.

Liberalisering ging de prijs doen zakken, heeft men ons verteld. Niet dus! Wel voor de grote vissen, maar zoals het BASF-voorbeeld duidelijk maakt, zullen de kleintjes opdraaien voor de rest.

Ook op gemeentelijk vlak zie ik dat in de begroting. Vroeger had een gemeente haar elektriciteit voor gebouwen en straatverlichting aan kostprijs, wegens aandeelhouder van de intercommunale. Plus nog dividenden van de mooie winsten.

Nu hebben ze dure aankoopprijzen en geen winsten meer. Dus meer kosten en minder inkomsten. Dus moeten ze dat terugverdienen, via taksen en belastingen die u en ik betalen…

Liberalisering een goede zaak? Des te meer men liberaliseert, des te harder neig ik terug naar staatseconomieën…